Landen en regio's

Irak

Irak ligt in het stroomgebied van de rivieren de Eufraat en de Tigris en maakte sinds de 16e eeuw deel uit van het Ottomaanse rijk. Toen dat tijdens de Eerste Wereldoorlog ineen stortte kwam Irak onder invloed van de Engelsen, die Faisal I koning maakte. Na zijn dood in 1933 volgde een aantal machtswisselingen en in 1941 vielen Engelse troepen Irak binnen, vooral om de aanvoer van olie aan Westerse landen veilig te stellen. Na de oorlog trok Groot-Brittannië zich langzaam terug en in 1958 kwam met een staatsgreep een anti-koninklijk en socialistisch regime aan de macht, dat in 1968 werd gedomineerd door de Ba’ath partij, waarbinnen Saddam Hussein al gauw de machtigste politicus werd en in 1979 ook officieel president. Al gauw verklaarde hij Iran de oorlog met als gevolg een zeer bloedig conflict dat tot 1988 voortduurde en rond de een miljoen mensen het leven kostte. Niet lang daarna sloeg Saddam Hussein opstanden van Koerden neer door de inzet van chemische wapens, met zo’n 100.000 doden als gevolg. De VN eiste dat deze chemische wapens werden vernietigd en na de aanslag op de Twin Towers op 11 september 2001 wisten de Amerikaanse president Bush en de Britse premier Tony Blair de VN ervan te overtuigen dat Saddam Hussein verantwoordelijk was en bovendien massa-vernietigingswapens had. Hoewel dat achteraf een leugen bleek, gebruikten deze landen dit als argument om het land in maart 2003 binnen te vallen en Saddam te verdrijven.

Het gevolg van de bezetting was de destabilisering van de samenleving en het ineenstorten van de Iraakse staat waardoor radicale islamistische strijdgroepen, zoals ISIS, in delen van het land de macht grepen. Dat leidde op zijn beurt weer tot de inzet van veel militair geweld door de VS en hun bondgenoten. Door al deze gebeurtenissen is het land vanaf 2003 zeer instabiel en het schouwtoneel van elkaar met geweld bestrijdende politieke en religieuze groepen. Dat veel Irakezen hun land ontvluchten is dan ook niet verwonderlijk. De eerste grote groep verliet het land in de jaren tachtig en negentig, als gevolg van het zeer repressieve regime van Saddam Hussein. De tweede grote exodus volgde na inval van de Amerikanen en Engelsen in 2003, en de constante burgeroorlog in de afgelopen tien jaar en de terreur van ISIS tegen Christenen, Yezidi's en Sjiieten. Tot slot proberen in de laatste jaren ook steeds meer Koerden Irak te ontvluchten. In 2021 woonden er 45.000 mensen in Nederland die in Irak zijn geboren en bestaat de tweede generatie uit zo’n 20.000 mensen.

1945-heden

Oliecrisis van 1979

Na de oliecrisis van 1973 stegen de olieprijzen in 1979/1980 wederom sterk. De oorzaak van de oliecrisis van 1979 (ook wel de tweede oliecrisis genoemd) lag in de onrust in het Midden-Oosten waar de sjah van Perzië, Mohammed Reza Pahlavi, tijdens de Iraanse Revolutie moest vluchten om plaats te maken voor de Iraanse islamitische leider ayatollah Khomeini. Het nieuwe regime zette de olie-export weliswaar weer in gang, maar bood een lager volume op de markt aan waardoor de prijzen stegen.