Landen en regio's

Noorwegen

Van de 16de tot de 18de eeuw werkten op de handelsvloot van de Republiek zo’n 1 miljoen zeelieden en soldaten (op een gemiddelde bevolking van ongeveer 2 miljoen). De helft daarvan bestond uit migranten van wie een aanzienlijk deel afkomstig was uit Noorwegen. De Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) was de belangrijkste werkgever. Allen kregen een tijdelijk contract, sommigen keerden na afloop terug naar hun land van herkomst. Anderen monsterden voor een tweede keer aan. Maar een flink deel van de mannen overleefde de tocht of het verblijf in de tropen niet. Hoewel de Noorse zeelieden en soldaten slechts tijdelijk in de Republiek waren, vestigden er zich ook landgenoten permanent in de Nederlandse steden, vooral in Amsterdam. Hoewel deze Noren vaak wat meer geletterd waren dan degenen die in Noorwegen achterbleven, waren de meesten weinig welvarend en belandden al snel aan de onderkant van de stedelijke samenleving.

1580-1700

Migratiebeweging

Noorse soldaten en zeelui bij de V.O.C.

Een kwart tot de helft van de zeelieden, soldaten en andere werknemers die in de 17e en 18e eeuw voor de Verenigde Oost-Indische Compagnie (V.O.C.) naar Azië vertrokken, was afkomstig van buiten de

Oprichting West-Indische Compagnie

De West-Indische Compagnie (WIC), voluit de Geoctroyeerde West-Indische Compagnie was een bedrijf uit de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden dat in 1621 werd opgericht als privaatrechtelijke onderneming met publiekrechtelijke taken; de WIC was verantwoording schuldig aan de Staten-Generaal van de Nederlanden. De compagnie ontving van de Staten-Generaal - oorspronkelijk voor 24 jaar - het alleenrecht binnen de republiek op handel en scheepvaart in het door de Staten-Generaal vastgestelde octrooigebied tussen twee meridianen. Als westgrens gold de meridiaan door de oostpunt van Nieuw-Guinea en als oostgrens die van Kaap de Goede Hoop. Het belangrijkst was de Trans-Atlantische driehoekshandel op West-Afrika, de Caraïben en Noord- en Zuid-Amerika. In de zeventiende en achttiende eeuw bezat de WIC dit staatsmonopolie op de handel en scheepvaart op West-Afrika ten zuiden van de Kreeftskeerkring, op Amerika, alsmede op alle eilanden tussen Newfoundland en Straat Magellaan. De WIC werd in 1674 opgeheven om een jaar later weer te worden heropgericht. In 1792 ging de WIC definitief ter ziele.

1900-1945

Migratiebeweging

Scandinavische zeelieden

Eerste Wereldoorlog

De Eerste Wereldoorlog, die ook de Wereldoorlog of de Grote Oorlog werd genoemd, was een wereldoorlog gecentreerd in Europa die begon op 28 juli 1914 en duurde tot 11 november 1918. Nog altijd is 11 november bekend als wapenstilstandsdag. Voor een deel werd de wapenwedloop in 1912 en 1913 aangespoord door nationalistische en militaristische groepen, die hun regeringen passiviteit in het gezicht van externe bedreigingen verweten. Sommige historici hebben gewezen op de toenemende populariteit van het militarisme en het radicaal-nationalisme in Europa als oorzaken voor de oorlog.