Afghanistan
Na de vorming van een koninkrijk in 1926 nam de kersverse koning Amanullah Kahnhet initiatief het land meer open te stellen voor Westerse ideeën met als doel de samenleving te moderniseren. Hij was een voorstander van onderwijs aan vrouwen, de afschaffing van de Burka en van slavernij. Zijn hervormingen leidden al snel tot oppositie van religieuze leiders en clanhoofden en in 1929 trad de koning af. Tussen 1933-1973 was een nazaat van de eerste koning aan de macht, Mohammed Zahir Shah, die een aantal hervormingen, vooral infrastructureel, doorzette. In de jaren vijftig, ten tijde van de Koude Oorlog, verbeterden de banden met de Sovjet Unie, maar het land probeerde tegelijkertijd de relaties van het Verenigd Koninkrijk goed te houden. Na een coup in 1973 werd het koningschap afgeschaft en in 1978 greep de communistische partij van Afghanistan de macht onder leiding van Nur Muhammad Taraki. Het gevolg was een burgeroorlog, met door Pakistan gesteunde islamitische Mujahedin, waarna Sovjet troepen in december 1979 het land binnenvielen en bezetten.
Opkomst Taliban
Dit was het begin van een nu al meer dan veertig jaar durende burgeroorlog, waarbij zowel de Sovjet Unie, Pakistan als de Verenigde staten (en andere Westerse machten) proberen hun belangen veilig te stellen. Zo steunden – naast de Pakistanen - de Amerikanen in de jaren tachtig de Mujahedin. Met de opkomst van de Taliban in 1994 en de invoering van streng islamitische wetgeving en massaal geweld tegen de burgerbevolking en internationale hulporganisaties, sloeg de houding van de Amerikanen om. Keerpunt waren de terroristische aanslagen op 11 september 2001 op de Twin Towers in New York, georganiseerd door de Saoediër Osama Bin Laden (en zijn Al Qaida netwerk) vanuit het bergachtige Noorden van Afghanistan. Dit leidde tot een inval van de Amerikaanse en Engelse troepen en een daaropvolgende oorlog tegen de Taliban, waarbij ook Nederland als onderdeel van de NAVO tussen 2002 en 2021 bij betrokken was.
De constante (burger)oorlog sinds het einde van de jaren zeventig heeft honderdduizenden Afghanen op de vlucht gejaagd. Van de ongeveer 40 miljoen inwoners hadden er in 2021 3,5 miljoen elders in het land een goed heenkomen gezocht, terwijl meer dan twee miljoen in de buurlanden Pakistan en Iran verblijven. Een minderheid is naar Europa gevlucht. De meesten van hen wonen in Duitsland (270.000). Net als bij onze oosterburen arriveerden veel Afghanen in Nederland als asielzoekers in de jaren negentig. In het begin van de 20ste eeuw daalde het aantal, om vanaf 2015 weer toe te nemen, als gevolg van de opmars van de Taliban die in de zomer van 2021 de macht heroverden. Eind 2020 woonden er bijna 36.000 in Afghanen in Nederland (eerste generatie), met ongeveer 15.000 hier geboren kinderen.
