Somalië
Somalië is net als Eritrea, Sudan en Ethiopië deel van de Hoorn van Afrika. Het land ligt ten oosten van Ethiopië en ten noorden van Kenia. In het oosten wordt het begrensd door de Golf van Aden en de Indische Oceaan. Er wonen 16 miljoen mensen op een oppervlakte dat 15 keer zo groot is als Nederland, met de islam als dominante godsdienst. In 1889 werd het door Engelse en Italiaanse troepen bezet, in een periode dat allerlei Europese machten probeerden een deel van Afrika te koloniseren. Na vele gevechten tussen Somalische clans en de Europese bezetters, slaagde het fascistische Italië er in de jaren twintig in grote delen van het land te controleren. Bovendien vestigden er zich zo’n 22.000 Italiaanse kolonisten. In de Tweede Wereldoorlog verjoegen de Engelsen de Italianen en tot 1960 bleef het Noorden een protectoraat van het Verenigd Koninkrijk, terwijl het zuidelijk deel onder supervisie van Italië bleef. En om het nog ingewikkelder te maken, was Frankrijk de baas in een klein gebied in het uiterste noordwesten, rond Djibouti. Uiteindelijk was het de bedoeling van de Verenigde Naties om één onafhankelijk Somalië te creëren. Met uitzondering van Djibouti, wat een onafhankelijk staatje werd in 1967, werden het Italiaanse en Engelse deel in 1960 samengevoegd tot één staat.
Burgeroorlog
Na een militaire staatsgreep kwam in 1969 de generaal Mohamed Siad Barre aan de macht die met zijn communistische Revolutionaire Raad. Hij nationaliseerde de industrie en investeerde in onderwijs en infrastructuur. In 1977 brak een oorlog uit met het grote, en eveneens communistische, buurland Ethiopië nadat Barre een deel van Ethiopië (de Ogaden regio) had bezet. Het conflict liep uit de hand na de inmenging in 1978 van de Sovjet Unie en 20.000 Cubaanse troepen die Ethiopië steunden. Als gevolg hiervan zocht Somalië steun bij de Amerikanen en zo werden Ethiopië en Somalië een speelbal in de Koude oorlog. In de jaren tachtig werd het regime van Barre steeds minder populair en de opstand van uiteenlopende groepen rebellen, gesteund door Ethiopië, leidde tot een burgeroorlog en uiteindelijk tot het afzetten van Barre in 1991.
Al-Shabaab
Omdat geen enkele groep sterk genoeg was om de macht te grijpen, raakte het land in een diepe economische en politieke crisis, waarin het normale leven, inclusief onderwijs, volledig tot stilstand kwam. Pas in 2007, na een lange gewapende strijd en inmenging van buurland Ethiopië en de Amerikanen, kwam er een federale regering aan de macht die het grootste deel van het land controleerde. Deze regering werd echter onmiddellijk ondermijnd door de terroristische jihadistische organisatie Al-Shabaab. Hoewel er in 2012 opnieuw een centrale federatieve democratische regering werd geïnstalleerd, blijft het land geplaagd door allerlei opstandige groepen.
Somalische vluchtelingen
Het gevolg van deze zeer turbulente geschiedenis van vrijwel constant geweld en burgeroorlog heeft veel Somaliërs op de vlucht gedreven. Verreweg de meesten, 2.6 miljoen, bevinden zich binnen de nationale grenzen, terwijl in 2015 meer dan een miljoen Somaliërs in buurlanden als Ethiopië (490.000), Kenia (440.000) en Jemen (250.000) verbleven. De meesten van hen hebben het land verlaten na ineenstorting van het regime van generaal Barre in 1991, gevolgd door een tweede golf in 2011.
Het aantal Somaliërs in Noord Amerika (230.000) en Europa (360.000) is veel kleiner en maakt 13% van de totale vluchtelingenpopulatie uit. In Europa zijn de meesten terecht gekomen in Engeland (110.000) Zweden (66.000) en Noorwegen (43.000), gevolgd door Nederland (40.000), van wie bijna 15.000 hier zijn geboren.
