Gordana Nikolić
Gordana Nikolić (1952) werd geboren in Zrenjanin (Servië). Haar ouders waren gescheiden en hadden het financieel moeilijk. Na de middelbare school kon Gordana geen werk vinden. Een vriendin vertelde haar over de mogelijkheid om via het arbeidsbureau naar Nederland te gaan. “Het was een moeilijke tijd. Ik was zeventien en in mijn land ben je dan oud genoeg om te trouwen. Maar ik was daar helemaal niet aan toe. Ik wilde leren, de wereld zien. En dus moest ik kiezen, of trouwen of naar Nederland gaan. Ik koos voor Nederland.”
Ze tekende een jaarcontract en het arbeidsbureau zorgde voor de visa, tickets en regelde de reis. In 1971 vertrok ze samen met nog 55 andere vrouwen naar Nederland. Ze kwamen terecht in het dorp Boschenhoofd, in een huis dat Morava heette, naar een rivier in Servië. Gordana ging werken in de snoepfabriek Red Band in het Brabantse Roosendaal. Na een jaar werd haar contract verlengd, en daarna nog een keer, en nog een keer en uiteindelijk bleef ze voorgoed in Nederland.
In 1975 verhuisde Gordana naar Breda. Drie jaar later trouwde ze met Franco Blanco uit Spanje, ook een gastarbeider. Samen kregen ze een zoon, Jadran. Door de jaren heen werkte Gordana in verschillende fabrieken: bij Tomado in Etten-Leur, bij Skil en bij Van der Valk in Breda, bij Red Band en Vero in Roosendaal en bij Van Gils in Bergen op Zoom. Ze ging naar school en leerde de Nederlandse taal. In 1980 behaalde ze haar diploma als maatschappelijk werker. Ze werkte in verschillende opvangcentra voor jongeren. In 2002 kreeg Gordana een baan als maatschappelijk werkster in Den Haag, waar ze ging werken met prostituees.
Ze is altijd actief geweest voor de Joegoslavische stichting in Breda. Nederlands leerde ze snel, maar ook Spaans. Haar zoon Jadran spreek alle drie de talen. Gordana: 'Thuis praat ik Nederlands met mijn zoon, Spaans met mijn man en Servo-Kroatisch met mijn kat. Sinds de oorlog in Joegoslavië heb ik weinig contact met mijn landgenoten. Ik mis mijn taal. Tegen mijn kat kan ik alles vertellen en wat ik zeg, blijft voor eeuwig tussen ons.'
Bron: deze tekst is ontleend aan een interview van Naida Ribic met Gordana Nikolić. De foto's werden door Naida Ribic verzameld tijdens het project Zuid-Europese Culturele Spoorzoekers (2004-2006).