Duitsland

Duitsers waren lang in aantal de grootste migrantengroep in Nederland. Vooral de bloei van de Republiek eind 16de en 17de eeuw bracht veel Duitse migranten naar Nederland. De lonen waren hier veel hoger en er was voortdurend vraag naar handwerkslieden, arbeiders, maar ook soldaten en zeelieden voor de VOC. Bovendien kwamen er tussen 1600 en begin 19de eeuw jaarlijks tienduizenden Westfaalse seizoensarbeiders naar de kusten van de Noordzee voor de oogst en de turfwinning. Deze grootschalige immigratie hield aan tot in de 19de eeuw. Toch droogde de stroom niet helemaal op. Beroemd zijn de Duitse handelaren en winkeliers die na 1800 naar Nederland kwamen en van wie sommigen grote winkelketens opzetten (C&A, V&D). Pas met de opkomst van Duitsland als industriële grootmacht na 1850 vertrokken veel Nederlanders ook naar Duitsland, vooral naar het Ruhrgebied. Na de Eerste Wereldoorlog meldden zich grote aantallen Duitse dienstmeisjes en vanaf 1933 zochten tienduizenden Duitse (joodse) vluchtelingen hun heil in Nederland. In de tweede helft van de 20ste eeuw groeiden zowel Duitsland als Nederland uit tot zeer welvarende landen. Ook na 1950 bleven Duitsers naar Nederland komen en vertrokken Nederlanders naar Duitsland.

Vanaf de 16de eeuw was Duitsland zowel een emigratieland als een immigratieland. Maar het verschil tussen de twee was vaak enorm. De migratie naar Duitsland was hoog in de 16de en vroeg 17de eeuw. Duitsland was toen een toevluchtsoord voor protestantse vluchtelingen die in Europa werden vervolgd. De lutherse staten waren voor een aantal religieuze vluchtelingen, maar niet voor katholieken en joden, een veilige haven. In dezelfde periode vertrokken echter ook veel Duitsers om elders te gaan werken, bijvoorbeeld in Nederland. Ook de 20ste eeuw kenmerkte zich door een groot aantal immigranten. In het begin van de eeuw kwamen arbeiders uit het buitenland naar het Ruhrgebied. Na 1960 arriveerden grote groepen gastarbeiders en politieke vluchtelingen in Duitsland.